بررسی صوت شناختی فرایند قلب در گویش لری بویراحمدی

یکی از پرکاربردترین فرایندهای واجی در گویش لری بویراحمدی، فرایند قلب است. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی صوت شناختی فرایند قلب آغاز شد و برای دست یابی به هدف فوق، ابتدا فرضیاتی جهت بررسی ارتباط بین آرایش واج ها در گویش لری و متغیرهای صوت شناختی ( f1، f2، f3 ) مطرح شد. در این راستا، ابتدا 30 واژه با آرایش متفاوت در گویش لری را که اغلب در کلام افراد مسن بکار می روند و کاربرد زیادی را در گویش مذکور دارند، انتخاب کردیم. بعد از آن، برای ضبط واژه های موردنظر، از دستگاه ضبط مدل ( sonic sm 818 ) استفاده گردید. قابل ذکر است که 5 گویشور لُر، هرکدام 30 واژه موردنظر را 2 بار بطور جداگانه در 30 جمله متفاوت بکار بردند. ضمناً، همان واژه ها با تلفظ فارسی را نیز 5 سخنور فارسی زبان هرکدام 2 بار جداگانه در 30 جمله متفاوت بکار بردند تا روشن شود که آیا روند تغییر متغیرهای (f1، f2، f3 ) صرفاً در زبان فارسی، نوعی نظم را نشان می دهد یا در گویش لری که ترتیب آرایش واج ها در آن کاملاً متفاوت است. در همین راستا، ابتدا داده های مورد نظر ( هردوی فارسی و لری که جمعاً 600 داده را تشکیل می دهد ) را در نرم افزار پرات بررسی کردیم و سازه های f1، f2، f3 آواهای مورد نظر و آواهای اطراف آنها را بدست آوردیم. سپس، با استفاده از نرم افزار spss، بسامدهای سازه های مذکور را از طریق آمار توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار دادیم. مهمترین نتیجه ای که از این بررسی حاصل شد، نشان داد کهf1 بیشترین اختلاف را نسبت به دو سازه دیگر داشت و در میان گونه های فارسی و لری، نسبت به سایر پارامترها، اختلاف بیشتری داشته است؛ بدین ترتیب که در 30 واژه مورد نظر، در 15 مورد، f1 دارای بیشترین اختلاف بوده و بعد از آن، f3 در 10 مورد و f2 در 5 مورد به ترتیب بیشترین اختلاف را در روند تغییر پارامترهای صوت شناختی داشتند. همینطور، روشن شد که در 14 واژه، شیب استاندارد در هر سه سازه در گویش لری نسبت به زبان فارسی کمتر بوده است و برعکس آن در 6 واژه، شیب استاندارد سه سازه در زبان فارسی نسبت به گویش لری کمتر بوده است. همچنین، در بحث راجع به قاعده مندی رویداد فرایند قلب در گویش لری، روشن شد که اعمال فرایند قلب در گویش مذکور، تا این حد نیست که تمامی توالی های واجی بررسی شده، در هر بافتی مشمول این فرایند قرار گیرند و با توجه به واژه های بررسی شده باید گفت که توالی های واجی خاصی در این گویش در معرض فرایند قلب هستند.